Kể từ đầu năm 2022, tốc độ tăng trưởng của kinh tế thế giới giảm mạnh cùng với tình trạng lạm phát liên tục gia tăng, đạt kỷ lục tại nhiều quốc gia và điều kiện tài chính toàn cầu thắt chặt hơn đã tạo ra nhiều cuộc tranh luận về khả năng kinh tế toàn cầu có thực sự rơi vào suy thoái hay không? Bài viết tập trung phân tích những đặc điểm của hoạt động kinh tế hiện nay, phản ứng chính sách và các dự báo kinh tế để từ đó, so sánh, đối chiếu với những cuộc suy thoái kinh tế đã từng xảy ra trong quá khứ.
Các cuộc suy thoái kinh tế thế giới
Một số cuộc suy thoái kinh tế đã từng xảy ra trong lịch sử thế giới đã được ghi nhận lại:
Ảnh hưởng của suy thoái đến nền kinh tế
Suy thoái kinh tế xuất hiện sẽ dẫn tới những ảnh hưởng lớn về mặt kinh tế, cụ thể như sau:
Đối với thị trường tài chính – chứng khoán
Kinh tế suy thoái càng nặng, giá trị đồng nội tệ của quốc gia đó sẽ càng giảm mạnh. Điều này không chỉ ảnh hưởng nội bộ quốc gia đó mà còn tác động xấu đến nền kinh tế khác, đặc biệt đối với những quốc gia xuất siêu.
Thị trường chứng khoán có thể hứng chịu các đợt giảm điểm liên tục. Chính các chỉ số trên sàn giao dịch sẽ phản ánh trực quan nhất tình hình kinh tế của mỗi quốc gia.
Vàng luôn là kênh đầu tư an toàn
Vàng luôn là loại tài sản có tính rủi ro thấp và ít biến động, do đó rất được ưa chuộng khi tình trạng suy thoái kinh tế diễn ra.
Tính ổn định cùng khả năng tăng trưởng bền vững về giá trị trong dài hạn khiến cho bất động sản trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều nhà đầu tư.
Đối với thị trường lao động
Tác động của sự suy thoái làm tỷ lệ thất nghiệp tại nhiều quốc gia gia tăng. Tồi tệ hơn, tỷ lệ thất nghiệp cao và không ngừng tăng lên dù chính phủ quốc gia nỗ lực tung ra các gói kích cầu.
Khi thất nghiệp gia tăng, nhiều người không có việc làm có thể dẫn tới các vấn đề về chính trị cũng như an sinh – xã hội.
Suy thoái kinh tế ảnh hưởng người lao động ra sao?
Suy thoái kinh tế có ảnh hưởng lớn đối với người lao động và cộng đồng lao động nói chung. Dưới đây là một số cách mà suy thoái kinh tế có thể ảnh hưởng đến người lao động:
Thất nghiệp: Trong thời kỳ suy thoái kinh tế, doanh nghiệp thường giảm sản xuất và cắt giảm chi phí, dẫn đến thất nghiệp tăng cao. Người lao động có thể mất việc làm hoặc gặp khó khăn trong việc tìm việc mới.
Giảm thu nhập: Với sự suy thoái kinh tế, doanh nghiệp thường giảm lương hoặc không tăng lương cho nhân viên. Điều này có thể dẫn đến giảm thu nhập cho người lao động.
Giảm quyền lợi: Trong nỗ lực để tiết kiệm chi phí, các doanh nghiệp có thể cắt giảm các quyền lợi và phúc lợi cho nhân viên, như bảo hiểm y tế, nghỉ phép, và các chương trình khuyến mãi.
Suy thoái trong thị trường lao động: Trong thời kỳ suy thoái, việc làm trở nên hiếm hoi và cạnh tranh khốc liệt. Điều này có thể làm cho người lao động phải đối mặt với sự khó khăn khi tìm kiếm việc làm và có thể chấp nhận điều kiện làm việc kém hơn.
Tác động tâm lý: Suy thoái kinh tế có thể gây ra căng thẳng và lo lắng cho người lao động, đặc biệt là những người bị thất nghiệp hoặc đối mặt với sự không chắc chắn về tương lai.
Tuy nhiên, chính phủ và tổ chức xã hội thường đưa ra các biện pháp nhằm giúp người lao động trong thời kỳ suy thoái kinh tế, như trợ cấp thất nghiệp, đào tạo lại nguồn nhân lực, và các chính sách hỗ trợ. Đồng thời, sự phục hồi của nền kinh tế sau sụy thoái cũng sẽ tạo ra cơ hội mới cho người lao động.
Lưu ý: Thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo.
Những dấu hiệu ở một nền kinh tế suy thoái
Một nền kinh tế suy thoái có thể được nhận thấy nhờ vào một số dấu hiệu cơ bản như sau:
Chính sách về lãi suất sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế nói chung của một quốc gia. Các chuyên gia kinh tế thường dựa vào đường cong lãi suất để phát hiện tín hiệu của một cuộc suy thoái.
Nguyên nhân dẫn tới suy thoái kinh tế
Nguyên nhân dẫn tới suy thoái kinh tế vẫn đang là vấn đề được các nhà lý thuyết và người làm chính sách tranh luận. Mặc dù đa số đều đồng tình rằng nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là sự kết hợp giữa yếu tố nội sinh theo chu kỳ và những cú sốc từ bên ngoài. Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều tranh luận khác diễn ra giữa các học thuyết kinh tế để tìm ra nguyên nhân thực sự, cụ thể như sau:
Nắm bắt cơ hội đầu tư chứng khoán
Trái ngược với rủi ro cao khi đầu tư lúc thị trường đang sụt giảm, nhà đầu tư có thể cân nhắc về ngành năng lượng, y tế, sản phẩm thiết yếu hoặc các công ty có cổ tức ổn định… để kiếm thêm một khoản thu nhập.
Như vậy, SSBM Việt Nam đã tổng hợp những kiến thức cơ bản về thời kỳ suy thoái kinh tế. Qua bài viết này, chúng tôi mong rằng đã giúp bạn đọc giải đáp câu hỏi suy thoái kinh tế là gì cũng như biết được ảnh hưởng của một nền suy thoái kinh tế và tìm ra lựa chọn đầu tư phù hợp trong giai đoạn này.
Chu kỳ suy thoái kinh tế là gì?
Chu kỳ kinh tế là sự biến động về khả năng tăng trưởng của một nền kinh tế theo trình tự ba pha: Suy thoái – Phục hồi – Hưng thịnh. Trong đó, Suy thoái và Hưng thịnh có thể coi là hai giai đoạn cốt yếu trong một chu kỳ kinh tế, còn Phục hồi là một quá trình thứ yếu để duy trình một nền kinh tế.
Chu kỳ suy thoái kinh tế có thể xảy ra khi một quốc gia đạt đến đỉnh cao phát triển tại một thời điểm xác định và chưa đủ điều kiện và nguồn lực để phát triển hơn nữa.
Ảnh hưởng của suy thoái kinh tế là gì?
Khi nền kinh tế bị rơi vào giai đoạn suy yếu, toàn bộ thị trường đều chịu tác động tiêu cực, cụ thể có thể điểm đến một số kịch bản sau:
Lượng tiêu thụ dầu mỏ quyết định rất lớn đến tình hình tăng trưởng kinh tế của mỗi quốc gia. Khi kinh tế suy thoái, nhu cầu về dầu mỏ ít lại, báo hiệu cho sự đình trệ của toàn bộ nền kinh tế. Điều này cũng làm cho hoạt động sản xuất bị gián đoạn, hoạt động giao thương bị ùn tắc…
Thắt chặt điều kiện tín dụng
Một dấu hiệu khác cho thấy sự suy thoái kinh tế là khi điều kiện vay vốn trở nên khó khăn, nhất là đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Các ngân hàng thắt chặt chính sách cho vay do rủi ro tiềm ẩn trong tương lai của những khoản vay đó. Việc khảo sát, thăm dò ý kiến chuyên viên ngân hàng hoặc phân tích chỉ số điều kiện tín dụng là những yếu tố quan trọng để đánh giá một nền kinh tế đang hưng thịnh hay suy thoái.
Về phía quốc gia, tình trạng thiếu hụt nguyên vật liệu khiến chính phủ bắt buộc phải đi vay ở các quốc gia khác, trong thời gian dài nền kinh tế không có chuyển biến tốt sẽ gây ra nợ xấu.
Về phía cá nhân, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng, lương trả cho người lao động thấp trong khi lạm phát cao sẽ làm tăng nguy cơ nợ xấu cá nhân.
Khủng hoảng thị trường lao động
Số lượng người không có việc làm và đang hưởng trợ cấp thất nghiệp gia tăng là những dấu hiệu cho một cuộc suy thoái kinh tế đang đến gần. Bởi vì, điều này đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp có xu hướng thu hẹp hoạt động sản xuất kinh doanh, thậm chí giải thể, dẫn đến sự tái cơ cấu lực lượng lao động, làn sóng cắt giảm nhân sự…
Giai đoạn suy thoái trong chu kỳ kinh tế
Chu kỳ kinh tế là những biến động của GDP thực tế, diễn ra theo quy trình 3 pha: Suy thoái - Phục hồi - Hưng thịnh. Trong đó, các hoạt động kinh tế sẽ trải qua quá trình biến động lên xuống, lặp lại theo vòng tuần hoàn.
Tuy nhiên, nhiều người lại chỉ quan tâm đến hai pha chính là suy thoái và phục hồi. Khi đó, nền kinh tế đang trong chu kỳ suy thoái có thể ảnh hưởng nghiêm trọng cho các doanh nghiệp đang hoạt động. Nền kinh tế sẽ phải gánh chịu những tổn thất và chi phí khổng lồ.
